ท่ามกลางขุนเขาสูงแห่งอำเภออมก๋อย จังหวัดเชียงใหม่ ชุมชนชาวกะเหรี่ยงยังคงรักษาและสืบทอดประเพณีอันงดงามที่ผูกพันกับวิถีชีวิตและจิตวิญญาณมาอย่างยาวนาน ล่าสุด เมื่อวันที่ 5 พฤษภาคม 2568 ได้มีการจัดพิธี “เลี้ยงศาลป้อหม่อน” หรือการบูชาผีปู่ย่าขึ้นอย่างพร้อมเพรียง เพื่อแสดงความกตัญญูต่อบรรพบุรุษและขอพรให้ฤดูกาลเพาะปลูกที่จะมาถึงนี้อุดมสมบูรณ์ยิ่งขึ้น ซึ่งเป็นภาพสะท้อนอันทรงคุณค่าของวัฒนธรรมและศรัทธาที่หยั่งรากลึกในชุมชนแห่งนี้
เชียงใหม่ – เมื่อวันที่ 5 พฤษภาคม 2568 ชุมชนชาวกะเหรี่ยงในพื้นที่อำเภออมก๋อย จังหวัดเชียงใหม่ ได้ร่วมกันจัดงานประเพณีสำคัญที่สืบทอดกันมาอย่างยาวนาน นั่นคือ “เลี้ยงศาลป้อหม่อน” หรือการบูชาผีปู่ย่า โดยมีวัตถุประสงค์หลักเพื่อแสดงความกตัญญูต่อบรรพบุรุษผู้ล่วงลับ และขอพรให้ฤดูกาลเพาะปลูกที่จะมาถึงนี้เต็มไปด้วยความอุดมสมบูรณ์
พิธีกรรมจัดขึ้น ณ บริเวณศาลป้อหม่อน ซึ่งเป็นศูนย์รวมจิตใจของหมู่บ้าน โดยมีผู้นำทางจิตวิญญาณของชุมชนเป็นผู้ประกอบพิธีสำคัญ ในพิธีนี้ สมาชิกจากแต่ละครอบครัวจะส่งตัวแทนที่เป็นชาย ไม่ว่าจะเป็นบิดาหรือบุตรชาย เพียงหนึ่งคน เข้าร่วมพร้อมด้วยเครื่องเซ่นไหว้ อันประกอบด้วยข้าวห่อใบตอง ไก่หนึ่งคู่ และเหล้าขาวหนึ่งขวด เพื่อนำมาถวายแด่วิญญาณของบรรพบุรุษ
ภายหลังจากการบูชาด้วยเครื่องเซ่นไหว้ ได้มีการประกอบพิธี “เสี่ยงทาย” หรือการทำนายโชคชะตา โดยใช้ภูมิปัญญาดั้งเดิมของชาวกะเหรี่ยง นั่นคือการสังเกตและตีความจากลักษณะของกระดูกขาไก่ ซึ่งผู้เฒ่าผู้แก่ในชุมชนจะเป็นผู้ทำหน้าที่นี้ เพื่อคาดการณ์ถึงสภาพดินฟ้าอากาศ ความอุดมสมบูรณ์ของพืชผล หรืออุปสรรคต่างๆ ที่อาจเกิดขึ้นในปีนั้น
บรรยากาศภายในงานเต็มไปด้วยความศรัทธาและความร่วมมือร่วมใจของสมาชิกทุกคนในชุมชน ภายหลังเสร็จสิ้นพิธีสำคัญ ชาวบ้านได้ร่วมกันรับประทานอาหารและเครื่องดื่มที่มาจากของเซ่นไหว้ เป็นการแสดงออกถึงความสามัคคีและความผูกพันอันแน่นแฟ้นที่มีอยู่ในชุมชน
ประเพณี “เลี้ยงศาลป้อหม่อน” มิได้เป็นเพียงพิธีกรรมทางศาสนาเท่านั้น แต่ยังเป็นการแสดงออกถึงการรักษารากเหง้าทางวัฒนธรรมอันเป็นเอกลักษณ์ของกลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยง และสะท้อนให้เห็นถึงความสัมพันธ์ที่ลึกซึ้งระหว่างมนุษย์ ธรรมชาติ และจิตวิญญาณ ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการดำรงวิถีชีวิตของชุมชนในพื้นที่ห่างไกลอย่างยั่งยืนสืบไป