เชียงใหม่, 20 พฤษภาคม 2568 – นายอาวีระ ภัคมาตร์ ผู้อำนวยการสำนักงานสิ่งแวดล้อมและควบคุมมลพิษที่ 1 (เชียงใหม่) เปิดเผยผลการตรวจคุณภาพน้ำแม่น้ำกก พบสารหนู (As) เกินค่ามาตรฐานใน 9 จุด จาก 12 จุดที่ตรวจสอบ ทั้งในพื้นที่อำเภอแม่อาย จังหวัดเชียงใหม่ และอำเภอเมือง จังหวัดเชียงราย แม้จะตรวจพบสารปนเปื้อนในแม่น้ำ แต่จากการตรวจสอบยืนยันว่า คุณภาพน้ำประปาในพื้นที่ทั้งสองจังหวัดยังคงอยู่ในเกณฑ์ปลอดภัยสำหรับการอุปโภคบริโภค เจ้าหน้าที่คาดว่าสารปนเปื้อนน่าจะมาจากกิจกรรมเหมืองแร่ในประเทศเมียนมา และรัฐบาลไทยกำลังเตรียมส่งทีมเข้าไปเจรจากับประเทศเพื่อนบ้านเพื่อหาแนวทางแก้ไขปัญหาร่วมกัน
นายอาวีระกล่าวในการแถลงข่าวประจำสัปดาห์ของสำนักงานประชาสัมพันธ์จังหวัดเชียงใหม่ถึงความคืบหน้าการตรวจหาสารปนเปื้อนและมาตรการดูแลประชาชน หลังพบความขุ่นผิดปกติและสารปนเปื้อนในแม่น้ำกกที่ไม่เป็นไปตามมาตรฐานคุณภาพน้ำและตะกอนดินในแหล่งน้ำผิวดิน
จากการลงพื้นที่ตรวจติดตามและเก็บตัวอย่างน้ำผิวดิน 12 จุด ตลอดลำน้ำกกที่ไหลผ่านพื้นที่ชายแดนไทย-เมียนมา ตั้งแต่อำเภอแม่อาย จังหวัดเชียงใหม่ ไปจนถึงอำเภอเมือง จังหวัดเชียงราย ระยะทางประมาณ 157 กิโลเมตร ระหว่างวันที่ 21-24 เมษายน 2568 ผลการวิเคราะห์พบสารหนูเกินค่ามาตรฐานใน 9 จุด โดยอยู่ในพื้นที่อำเภอแม่อาย 3 จุด และอำเภอเมือง เชียงราย 6 จุด
มาตรการแก้ไขปัญหา: ภายหลังการตรวจพบ ผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงใหม่และเชียงรายได้สั่งการให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องสำรวจแหล่งกำเนิดมลพิษเพิ่มเติม เช่น โรงงาน พื้นที่เกษตรขนาดใหญ่ที่ใช้สารเคมีจำนวนมาก รวมถึงเหมืองแร่และบ่อกำจัดของเสีย ผลการสำรวจไม่พบแหล่งปล่อยสารปนเปื้อนที่เป็นโลหะหนักในเขตประเทศไทย จึงสันนิษฐานว่าสารปนเปื้อนน่าจะมาจากนอกราชอาณาจักร โดยเฉพาะการทำเหมืองแร่ในประเทศเมียนมา
ปัจจุบันได้มีการเจรจาแก้ไขปัญหาระดับพื้นที่ร่วมกันของผู้ใช้น้ำ และในระดับประเทศ รัฐบาลไทยกำลังเตรียมส่งทีมเจ้าหน้าที่เข้าไปเจรจากับเมียนมา เพื่อให้มีการบริหารจัดการบ่อเหมืองแร่ให้ถูกต้องตามหลักวิชาการและลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม
ข้อกังวลเรื่องการใช้น้ำประปาและการบริโภคสัตว์น้ำ: สำหรับความกังวลของประชาชนเกี่ยวกับน้ำประปา การลงเล่นน้ำ และการบริโภคสัตว์น้ำ เจ้าหน้าที่ได้เข้าตรวจสอบคุณภาพน้ำประปาในทั้งสองจังหวัดแล้ว ยืนยันว่ายังอยู่ในเกณฑ์ที่ปลอดภัย สามารถใช้อุปโภคบริโภคได้
ส่วนกรณีที่มีข่าวว่ามีผู้มีอาการผื่นคันจากการลงเล่นน้ำ สำนักงานสาธารณสุขทั้งสองจังหวัดได้ตรวจสอบแล้วพบว่าเป็นผื่นคันธรรมดา ไม่เกี่ยวข้องกับสารปนเปื้อนแต่อย่างใด สำหรับประเด็นปลาตายในพื้นที่จังหวัดเชียงราย สำนักงานประมงจังหวัดเชียงรายตรวจสอบพบว่าเกิดจากการติดเชื้อไวรัส และจากการตรวจชิ้นเนื้อไม่พบโลหะหนัก เช่น สารหนู หรือสารปรอท ดังนั้นประชาชนยังสามารถบริโภคสัตว์น้ำได้ตามปกติ แต่ควรปรุงให้สุกทุกครั้ง